De Kompaszaal, waar de KNSM Sociëteit haar diners en avonden houdt, is onderdeel van Loods 6, dat in 1921 werd gebouwd door de Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij (de KNSM). In die hoogtijdagen voer de KNSM op het Middellandse Zeegebied, New York, Indië en Zuid-Amerika, waar het bekend stond onder de fiere naam Compañia Real Holandesa de Vapores.

Op het KNSM eiland, waar tegenwoordig woonhuizen en flats staan, stonden destijds rijen loodsen, tot de nok toe gevuld met bananen, kokosnoten, graan, hout, oliezaden, wijn, kolen, cacao, koffie. Het KNSM eiland was “een stad in een stad, die nooit sliep”. Een kosmopolis. Kranen zwierden dag en nacht langs de kades.

In de loop van de eeuw heeft Loods 6, de enige overgebleven loods op het eiland, allerlei functies gehad: overslag- en douaneloods, sloepenwerkplaats, passagiersterminal en – halverwege de jaren tachtig – verzamelgebouw voor krakers en kunstenaars. Het eiland was toen een soort Pompeï. Een woestenij van gras en rails, lege loodsen, knarsende deuren en een in verval geraakte fontein.

Verlaten door de wereldhandel.

In 1987 werd de loods gerenoveerd en sindsdien herbergt het gebouw winkels, kantoren en ateliers. Beroemde kunstenaars hebben er nu hun domicilie. Ook de fontein, Amphitrite, werd opgeknapt. Tegenwoordig spuiten er weer krachtige, schuimende waterstralen uit de neusgaten van de hippocampus, het vispaard.

Bijzonder aan Loods 6 – inmiddels een monument – zijn vooral de Bagagehal en de voormalige aankomst en vertrekhal voor 1e klas passagiers van de KNSM, de Kompaszaal: totaalkunstwerken die vanwege hun zeldzame gaafheid van grote historische waarde zijn.

De KNSM Sociëteit heeft de ambitie om het oude kokosnoten- en bananenkosmopolitisme terug te brengen op het fameuze KNSM eiland. Nu in culturele vorm. De KNSM Sociëteit: midden in het IJ, midden in de wereld.

Website Loods 6